Wordform yawë ‘LOC’

Language: Yawarana
Structure: yawë
LOC
Lexeme: yawë
Stem: yawë
Part of speech: postposition

Name Description Language
  1. uyïwïj yawë usenejkari sukuri jwama
    uyïwïj
    u=y-ïwïj-∅
    1=LK-house-PERT
    pn=n
    yawë
    yawë
    LOC
    postp
    usenejkari
    u=s-enejka-ri
    1=DETRZ-watch-IPFV
    pn=vi
    sukuri
    sukuri
    silently
    adv
    jwama
    jwama
    ***
     
    I silently stay in my house. / yo me quedo en mi casa tranquila (convrisamaj: 28)
  2. ejnë pëkëpene ejnë chi yawë, ejnë yarikaja
    ejnë
    ejnë
    1+2PRO
    pn
    pëkëpene
    pëkëpene
    alone
    postp
    ejnë
    ejnë
    1+2PRO
    pn
    chi
    chi-∅
    COP-ACNNMLZ
    n
    yawë
    yawë
    LOC
    postp
    ejnë
    ejnë
    1+2PRO
    pn
    yarikaja
    yarika-ja
    laugh-NEG
    vi
    When we’re alone, we don’t laugh. / cuando estamos solas, nosotras no nos reímos (convrisamaj: 50)
  3. ana këyetajpë, intipijkë ana chi yawë
    ana
    ana
    1+3PRO
    pn
    këyetajpë
    këye-ta-jpë
    big?-VBZ.INTR-PST
    vi
    intipijkë
    intipijkë
    small
    adv
    ana
    ana
    1+3PRO
    pn
    chi
    chi-∅
    COP-ACNNMLZ
    n
    yawë
    yawë
    LOC
    postp
    We grew up when we were little kids / nos criamos cuando estábamos chiquiticos nosotros (histanfo: 2)
  4. papa pano sëmasaj yawë
    papa
    papa
    father
    n
    pano
    pano
    FMR
    part
    sëmasaj
    sëma-saj
    die-ABS.NMLZ
    n
    yawë
    yawë
    LOC
    postp
    Because my dad had died. / porque se murió mi papá (histanfo: 18)
  5. ana yïwïj yawë ana senejka wejsapë, tawara ma ana këyatajpë ana
    ana
    ana
    1+3PRO
    pn
    yïwïj
    y-ïwïj-∅
    LK-house-PERT
    n
    yawë
    yawë
    LOC
    postp
    ana
    ana
    1+3PRO
    pn
    senejka
    s-enejka-∅
    DETRZ-watch-IPFV
    vi
    wejsapë
    wej-sapë
    COP-PST
    vi
    tawara
    tawara
    too
    adv
    ma
    ma
    RST
    part
    ana
    ana
    1+3PRO
    pn
    këyatajpë
    këya-ta-jpë
    think-VBZ.INTR-PST
    vi
    ana
    ana
    1+3PRO
    pn
    We stayed at home, that's how we were raised. / nosotros estábamos en nuestra casa, así nos criamos (histanfo: 53)
  6. tawani yawë senejka wejsapë irëjpë ënujse kawë
    tawani
    tawani
    darkness
    n
    yawë
    yawë
    LOC
    postp
    senejka
    s-enejka-∅
    DETRZ-watch-IPFV
    vi
    wejsapë
    wej-sapë
    COP-PST
    vi
    irëjpë
    irëjpë
    then
    adv
    ënujse
    ënuj-se
    go_up-PST
    vi
    kawë
    kawë
    high
    adv
    He was staying in the dark and then went up high. / estaba en la oscuridad y se subió hacia arriba (de la casa) (ctorat: 7)
  7. irëjpë tawejka yawë
    irëjpë
    irëjpë
    then
    adv
    tawejka
    tawejka-∅
    dawn-ACNNMLZ
    n
    yawë
    yawë
    LOC
    postp
    Then, in the morning... / después al amanecer (ctorat: 28)
  8. ëjtë kërëjpë yawë nwajtëkonton ti wejsapë waijta
    ëjtë
    ëj-të
    house-NPERT
    n
    kërëjpë
    kërëjpë
    old
    n
    yawë
    yawë
    LOC
    postp
    nwajtëkonton
    nwajtë-∅=konton
    dance-IPFV=PL
    vi=part
    ti
    ti
    HSY
    part
    wejsapë
    wej-sapë
    COP-PST
    vi
    waijta
    waijta
    mouse
    n
    In the old house the mice were dancing. / en la casa vieja es que estaba bailando la rata (ctorat: 38)
  9. irë wa chipëkë tapojtëja wejsapë, irë wa chipëkë tajne wëpëjse tëwï, sukase wïnïjsajkonton yawë
    irë
    irë
    3ANA.INAN
    dem
    wa
    wa
    thus
    part
    chipëkë
    chipëkë
    because
    part
    tapojtëja
    ta-pojtë-ja
    3P-want-NEG
    vt
    wejsapë
    wej-sapë
    COP-PST
    vi
    irë
    irë
    3ANA.INAN
    dem
    wa
    wa
    thus
    part
    chipëkë
    chipëkë
    because
    part
    tajne
    ta=jne
    3PRO=PL
    pn=part
    wëpëjse
    wë-pëj-se
    kill-PLUR-PST
    vt
    tëwï
    tëwï
    3PRO
    pn
    sukase
    sukase
    all
    adv
    wïnïjsajkonton
    wïnïj-saj=konton
    sleep-PFV=PL
    vi=part
    yawë
    yawë
    LOC
    postp
    That's why I didn't want it, that's why they killed them all when they were asleep. / por eso no lo quería, por eso ellos los mataron a todos mientras dormían