As ‘about’:

1. ejnë yaruwari tajne yakarama pëkë rë nwarë, nope esene mare, tawara neke ne, ënka

   ejnë

   ejnë

   1+2PRO

   pn

   yaruwari

   yaruwa-ri

   laugh-IPFV

   vi

   tajne

   ta=jne

   3PRO=PL

   pn=part

   yakarama

   yakara-ma-∅

   believe-CAUS-ACNNMLZ

   n

   pëkë

   pëkë

   about

   postp

   rë

   rë

   EMP

   part

   nwarë

   nwa=rë

   thus=EMP

   part=part

   nope

   nope

   good

   adv

   esene

   es-ene-∅

   DETRZ-see-IPFV

   vi

   mare

   mare

   REL.INAN

   part

   tawara

   tawara

   too

   adv

   neke

   neke

   CNTR

   part

   ne

   ne

   ***

    

   ënka

   ënka

   right

   part

   We laugh when somebody tells (us) something, something you see well, like that, right. / nosotros nos reimos cuando alguien (nos) cuenta, lo que se ve bien, así sí, verdad (convrisamaj: 5)
2. ¿ati pëkë ejnë yaruwari?

   ati

   ati

   what

   intj

   pëkë

   pëkë

   about

   postp

   ejnë

   ejnë

   1+2PRO

   pn

   yaruwari

   yaruwa-ri

   laugh-IPFV

   vi

   What are we going to laugh about? / ¿de qué nos vamos a reir? (convrisamaj: 19)
3. sukase tawara ma ana këyatajpë, onono pëkë

   sukase

   sukase

   all

   adv

   tawara

   tawara

   too

   adv

   ma

   ma

   RST

   part

   ana

   ana

   1+3PRO

   pn

   këyatajpë

   këya-ta-jpë

   think-VBZ.INTR-PST

   vi

   onono

   onono

   another

   n

   pëkë

   pëkë

   about

   postp

   We were all raised this way, in a different way. / toditos nos críamos así, de otra manera (histanfo: 31)
4. ¿ësëpëkë ka wejsapëkontomo?

   ësëpëkë

   ësë-pëkë

   DETRZ-about

   postp

   ka

   ka

   Q

   part

   wejsapëkontomo

   wej-sapë=kontomo

   COP-PST=PL

   vi=part

   Were they always argumenting? / ¿siempre ellos vivian discutiendo?
5. tëwï neke ne, tajne yakarama pokono nwarë tajne iri mïntë, tunampe

   tëwï

   tëwï

   3PRO

   pn

   neke

   neke

   CNTR

   part

   ne

   ne

   ***

    

   tajne

   ta=jne

   3PRO=PL

   pn=part

   yakarama

   yakara-ma-∅

   believe-CAUS-ACNNMLZ

   n

   pokono

   poko-no

   about-NMLZ

   n

   nwarë

   nwa=rë

   thus=EMP

   part=part

   tajne

   ta=jne

   3PRO=PL

   pn=part

   iri

   i-ri

   put-IPFV

   vt

   mïntë

   mïntë

   there.LOC

   adv

   tunampe

   tunam-∅=pe

   hide-ACNNMLZ=ESS

   n=postp

   Yes indeed, they tell what they are doing there on the down-low. / eso sí, lo cuentan lo que hacen allá escondidos (convrisamaj: 9)
6. tajne yarikari irëjpë, tajne yakarama pokono

   tajne

   ta=jne

   3PRO=PL

   pn=part

   yarikari

   yarika-ri

   laugh-IPFV

   vi

   irëjpë

   irëjpë

   then

   adv

   tajne

   ta=jne

   3PRO=PL

   pn=part

   yakarama

   yakara-ma-∅

   believe-CAUS-ACNNMLZ

   n

   pokono

   poko-no

   about-NMLZ

   n

   They laugh because they tell it. / se ríen porque lo cuentan (convrisamaj: 10)
7. tajne ini pokono waimukontomo

   tajne

   ta=jne

   3PRO=PL

   pn=part

   ini

   ini-∅

   see-ACNNMLZ

   n

   pokono

   poko-no

   about-NMLZ

   n

   waimukontomo

   waimu-∅=kontomo

   speak-IPFV=PL

   vi=part

   Because they see, they speak. / porque ellos ven ellos hablan (convrisamaj: 33)